تعیین الگوهای سینوپتیک و توده‎های هوای مؤثّر بر فصول اقلیمی غرب ایران

نویسندگان

حسن ذوالفقاری

جعفر معصوم پور سماکوش

آذر جلیلیان

امان ا... فتح نیا

چکیده

در این پژوهش، ویژگی‎های سینوپتیکی فصل‎های اقلیمی در غرب ایران بر اساس داده‎های هواشناسی یک دوره‎ی زمانی 28 ساله، از سال 1982 تا 2009 میلادی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی ارتباط میان تغییرات الگوهای سینوپتیکی سطح دریا و تراز 500 هکتوپاسکال با زمان و طول مدّت هریک از فصول اقلیمی غرب ایران است. ابتدا با استفاده از تحلیل خوشه‎ای روی داده‎های میانگین فشار سطح دریا، ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال و همچنین رطوبت نسبی و جهت باد سطوح مذکور، نوع و طول مدّت هریک از فصول اقلیمی تعیین شد. سپس برای شناسایی نوع توده‎های هوا در هر فصل اقلیمی، از داده‎های ساعت‎های 3، 9، 15 و 21 utc که عبارتند از: دمای هوا، دمای نقطه‎ی شبنم، میانگین پوشش ابر، بارش روزانه و فشار (qff) و سمت و سرعت باد استفاده شد. برای کاهش متغیّرها، از روش تحلیل عاملی و برای گروه‎بندی متغیّرها، از روش تحلیل ممیّزی استفاده شده است. سپس فراوانی هر توده هوا بر حسب درصد برای هریک از فصول طیّ 28 سال محاسبه و ضمن معرّفی توده هوای غالب هر فصل، الگوی سینوپتیکی توده‎های هوا و عّلت مغایرت زمان آغاز و پایان هریک از فصول اقلیمی با فصول نجومی تشریح شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که طولانی‎ترین فصول در غرب ایران، زمستان و تابستان هستند و اصلی‎ترین توده‎های هوای آنها نیز، به‎ترتیب توده‎های هوای معتدل خشک (dm) و حارّه‎ای خشک (dt) است. فصول بهار و پاییز نیز دو فصل گذار در میان این فصول به‎شمار می‎روند که در پاییز همانند فصل زمستان، توده هوای dm و در بهار توده هوای mm که توده هوای معتدل و مرطوب نامیده می‎شود، اصلی‎ترین الگوها را تشکیل می‎دهند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تعیین فصول اقلیمی در غرب ایران با روش سینوپتیک

در این پژوهش ارتباط میان فصول اقلیمی با فصول نجومی در گستره ی غرب ایران در یک دوره زمانی 31 ساله(1981- 2011) میلادی مورد بررسی قرار گرفته است. به عبارت دیگر هدف این تحقیق، بررسی ارتباط میان تغییرات الگوهای سینوپتیکی نقشه های میانگین هفتگی فشار سطح زمین و ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال با زمان و طول مدت هریک از فصول اقلیمی در غرب ایران می باشد. در این رابطه ابتدا با استفاده از روش تحلیل خ...

15 صفحه اول

تعیین فصول طبیعی ایران

به منظور تعیین فصول طبیعی یا آب و هوایی ایران‘ آمار متوسط روزانه دما و نم نسبی 10 ایستگاه در دوره 90-1961 مورد بررسی قرار گرفت. متوسط های روزانه به متوسط های پنج روزه به نام پنجک تبدیل و وجود روند فصلی با روش تحلیل هارمونیک سنجیده شد. با استفاده از روش خوشه بندی در همه ایستگاههای کشور‘ دوره های اقلیمی شناسایی گردید و در اکثر ایستگاهها بر اساس الگوی تقویمی‘ چهار فصل بهار‘ تابستان‘ پائیز و زمستان...

متن کامل

تعیین فصول طبیعی ایران

به منظور تعیین فصول طبیعی یا آب و هوایی ایران‘ آمار متوسط روزانه دما و نم نسبی 10 ایستگاه در دوره 90-1961 مورد بررسی قرار گرفت. متوسط های روزانه به متوسط های پنج روزه به نام پنجک تبدیل و وجود روند فصلی با روش تحلیل هارمونیک سنجیده شد. با استفاده از روش خوشه بندی در همه ایستگاههای کشور‘ دوره های اقلیمی شناسایی گردید و در اکثر ایستگاهها بر اساس الگوی تقویمی‘ چهار فصل بهار‘ تابستان‘ پائیز و زمستان...

متن کامل

بررسی الگوهای سینوپتیک جبهه‌های مهم ایجاد رگبارش باران و سیل در غرب استان گیلان

پدیده بارش‌های رگباری یکی از مخرب­ترین بلایای طبیعی است که بشر در طول تاریخ خسارات زیادی را از این پدیده متحمل شده و می­شود. عبور توده هوای مختلف استان گیلان را در بر می­گیرد و هر یک از این تودها در فصل­های مختلف ریزش­های جوی و رگبارش‌های شدید را برای استان به متحمل می­شوند. و با این رگبارش جریان شدید بالا آمدگی آب و سیل را در استان ایجاد می­نماید. طبق آمار و اسناد و مدارک موجود در چند دهه اخیر...

متن کامل

مطالعه الگوهای جوی و تعیین کانون‌های گرد و غبار مؤثر در شرایط بسیار ناسالم کیفیت هوای تهران

کشور ایران در منطقه خشک و نیمه خشک جهان قرار دارد. در عرض‌های جغرافیایی که ایران واقع شده است، به سبب شرایط جوی و اقلیمی، بیشترین و گسترده‌ترین بیابآن‌های جهان نیز قرار گرفته است. وضعیت زمین از نظر نوع خاک، پوشش گیاهی، رطوبت خاک، تأثیر کوهستان و نیز منابع آب از دیدگاه مهار آب‌های سطحی و بر داشت بی رویه از آن، ایجاد سدها و انحراف مسیر رودخانه، کم بارشی و خشکسالی از عوامل مستقیم مؤثر بر ایجاد پدی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشهای جغرافیای طبیعی

ناشر: مؤسسه جغرافیا

ISSN 2008-630X

دوره 45

شماره 1 2013

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023